Tử vong do cấy ghép thận nhiễm ký sinh trùng Halicephalobus ~ CHĂM SÓC SỨC KHỎE EVA

Những ngày cuối tháng 11 gần đây dư luận Anh lại tiếp tục bị "sốc" vì hai ca tử vong do cấy ghép thận từ một người hiến nâng cao đã chết bị nhiễm ký sinh trùng nguy hiểm. Sự cố trên là bài học đắt mức chi phí trong lĩnh vực cấy ghép nội tạng để đảm bảo an toàn tính mạng của con người.

Tất cả chỉ vì ... quả thận

Hai bệnh nhân xấu số là ông Darren Hughes, 42 tuổi tại Cardiff, và Robert Jim Stuart, 67 tuổi ở Bridgend. Tất cả đều tử vong sau 3 tuần được ghép thận nhiễm ký sinh trùng từ 1 người hiến tặng vô gia cư 39 tuổi, nghiện rượu mắc chứng xơ gan và viêm màng não, được thực hiện tại Bệnh viện ĐH Wales tại Cardiff. Trước khi ca phẫu thuật diễn ra, những quả thận này đã bị các bệnh viện khác từ chối vì "không hợp cách ", nhưng người nhà của nạn nhân mới chỉ biết sự thật sau khi người thân của họ qua đời.

Nguyên nhân dẫn đến 2 ca tử vong hy hữu nói trên là do người hiến tặng mang trong mình một loại ký sinh trùng chết người. Bi kịch hãn hữu xảy ra trong ngành cấy ghép thận ở Anh, hiện đang được các cơ quan chức năng vào cuộc. Các bác sĩ cấy ghép không hề biết người hiến tặng bị nhiễm Halicephalobus, ký sinh trùng sống trong đất, thường thấy có tại loài ngựa. Nó đẻ trứng trong gan, thận và sau đó đi lên não, thủ phạm gây phong bế việc cấp máu và phát sinh hiện tượng chảy máu.

Bệnh viện ĐH Wales tại Cardiff nơi đã thực hiện 2 ca ghép thận

Bác sĩ Argiris Asderakis, người phụ trách ca phẫu thuật cho các nhân viên điều tra hay, ông là người duy nhất quyết định việc dùng những quả thận nói trên, thậm chí cả 2 bệnh nhân này cũng chẳng phải hay biết về người cho thận họ, riêng ông Asderakis, 51 tuổi, còn tuyên bố chấp nhận mọi rủi ro miễn được ghép thận. Argiris Asderakis người có 14 năm thâm niên làm việc tại tại Bệnh viện Đại học Wales cũng chẳng phải giấu giếm: "Tôi phát hiện ra sự thật sau khi 2 người đã qua đời. Không chỉ mình tôi, toàn bộ ca phẫu thuật đều cảm thấy quẫn trí về sự cố nói trên, đây là bài học xương máu trong phẫu thuật, không ai có thể biết trước được điều gì".

Theo số liệu thống kê, trong vòng 10 năm trở lại đây đã có 159 ca cấy ghép nội tạng người, đã có một số trường hợp tử vong vì viêm màng não không rõ nguyên nhân. Hai bệnh nhân Hughes và Stuart có tên trong danh sách chờ thận và được thông báo có thận về ngày 30/11/2013, thậm chí còn được thông báo là "hợp cách", thận của 1 người đàn ông ở Manchester. Thực tế, 2 quả thận này lại bị các bệnh viện tại Edinburgh và Birmingham chê vì không "hợp cách", đây là người đàn ông vô gia cư, mỗi tuần uống đến 11 bữa rượu.

Gia đình ông Darren và Robert hiện đang muốn đưa vụ việc trên ra công luận. Theo luật sư của các gia đình nạn nhân, bà Julie Lewis, tới từ công ty luật Irwin Mitchell thì hai gia đình vô cùng tuyệt vọng, muốn tìm ra sự thật nhằm tránh cho những người đi sau. Bệnh viện Đại học Wales ở Cardiff cũng đang phối hợp với các cơ quan chức năng điều tra vụ việc nhưng theo thông tin mới nhất, việc điều tra đang bị hoãn, sẽ khởi động trở lại vào tháng 12 tới.

Ghép thận, những điều cần chú ý

Ghép thận là hoạt động thay thế thận hư bằng thận mới hiến tặng, có thể là của người thân hoặc bạn bè còn sống hay đã qua đời để giúp cơ thể lọc chất thải, nước cũng như sản xuất các loại hormone. Theo thống kê, trên 90% cấy ghép thận là của những người tình nguyện đã chết. Thông thường, bệnh nhân sẽ được ghi danh chờ hiến tặng trong khi vẫn chạy thận nhân tạo, đôi lúc 4 đến 6 năm, thậm chí đến 10 năm, tỷ lệ thành công thấp hơn ghép thận sống khoảng 10%.

Ghép thận sống nghĩa là thận được lấy từ 1 người thân hiến tặng đang còn sống khỏe mạnh như anh chị em ruột, cha mẹ, hoặc họ hàng có quan hệ huyết thống. Người hiến tặng phải được kiểm tra kỹ để bảo đảm tính tương xứng cấy ghép.Việc đánh giá mất khoảng ba tháng, nếu phù hợp, phải trải qua một cuộc giải phẫu để thu hoạch thận. Người hiến tặng hồi phục hoàn toàn sau 6 tuần phẫu thuật. Ghép thận kiểu này có tỷ lệ thành công rất cao đến 97%.

Dù là thận của người chết não hay thận của người còn sống, bác sĩ đều phải đánh mức chi phí tổng thể tiền sử bệnh tật, sức khỏe của người hiến tặng. Như kiểm tra tính tương xứng nhóm máu, kháng nguyên mô phải phù hợp giữa người cho và người nhận. Người hiến tặng phải có đủ sức khỏe để chịu được phẫu thuật, và quả thận còn lại phải đảm bảo hoạt động tốt cho người hiến tặng sau phẫu thuật. Đặc biệt, thận hiến tặng không mang mầm bệnh để người được hiến tặng khỏe mạnh lâu dài.

- Về khả năng tương ứng máu và mô: Kiểm tra nhóm máu A, B, AB hoặc O. Theo nguyên tắc chung, người hiến tặng phải có một loại máu tương xứng với người nhận thận, cụ thể nhóm máu A có thể tặng cho nhóm máu A và AB, nhóm máu B có thể tặng cho nhóm máu B và AB, nhóm máu AB có thể tặng chó người nhóm máu AB và nhóm máu O có thể tặng cho người có nhóm máu A, B, AB và O. Tiếp tới là thử nghiệm tương xứng của các loại mô.

- Kiểm tra sức khỏe chung của người hiến tặng: Người hiến thận phải có sức khỏe rất tốt và không mắc bệnh như người tiếp nhân thận và 1 số loại bệnh nan y khác như xét nghiệm máu (cholesterol, số lượng máu, creatinine, urea, vv), huyết áp, chiều cao, trọng lượng, tính toán chỉ số BMI, lịch sử y tế cá nhân, tiền sử bệnh gia đình, sử dụng thuốc theo toa, lạm dụng thuốc, tiền sử hút thuốc, uống rượu, lịch sử của bệnh tâm thần và điều trị, lịch sử thận (sỏi, chấn thương, vv), chụp X-quang, điện tâm đồ, và xét nghiệm nhiễm virus và vi khuẩn (HIV, viêm gan, giang mai, herpes, lao, vv). Ngoài ra còn phải đánh mức chi phí giải phẫu thông qua một số thủ tục để xác định cấu trúc thận, tĩnh mạch, động mạch, niệu quản, và giải phẫu khác như Arteriogram thận, chụp cắt lớp (CT) Angiogram. Chụp mạch cộng hưởng từ (MRA)...

- Đánh giá tâm lý xã hội Trong quy trình giám định y khoa, người cho và nhận sẽ gặp gỡ với 1 nhân viên xã hội, tâm lý học, hoặc bác sĩ tâm thần để thẩm định tâm lý xã hội. Mục tiêu của việc làm này là đánh mức chi phí tâm trạng của người trong cuộc. Nó được thực hiện bởi các giám định viên để lường trước những bất trắc xảy ra đối với người hiến tặng.

Khắc Nam (Theo Daily Mail -11/2014)

Xu hướng áo choàng 2014: "Thảm họa" lên ngôi?